Belangrijkste wedstrijd ter wereld

Gewoonlijk is Katwijk een rustig, godvrezend vissersdorp. Dat geldt echter niet voor de dagen waarop de plaatselijke clubs Quick Boys en VV Katwijk tegen elkaar voetballen. Dan breekt er de hel los.

De supporters van beide clubs kennen een lange traditie van grote knokpartijen op de tribunes en in het dorp. Tegenwoordig is deze derby daarom officieel een risicowedstrijd. Politie en ambulancepersoneel staan fulltime paraat. Alcohol is verboden op het sportpark.

Fanatisme
Duizenden toeschouwers beleven deze dorpsderby met zoveel fanatisme, dat het op zo’n middag lijkt alsof de gebeurtenissen op de Katwijkse grasmat, de allerbelangrijkste gebeurtenissen op aarde zijn.

Het lijkt alsof iedereen helemaal vergeten is, dat het eigenlijk slechts om een amateurvoetbalwedstrijdje gaat. Waar komt deze massahysterie vandaan? Het hele dorp is gehypnotiseerd door de mysterieuze aantrekkingskracht van een authentieke derby.

Supporterscultuur
Als kenner par excellence van de supporterscultuur is Menno Pot al jarenlang gefascineerd door derby’s. Nergens bloeit de supporterscultuur immers zo rijkelijk als bij zo’n burenruzie: ‘de oude vetes, de emoties, de verhalen, de spitsvondige leuzen, de goed bedachte spandoeken en de soms genadeloze humor’. Toen hem gevraagd werd om een boek bij te dragen aan de reeks ‘De Nationale Voetbalbibliotheek’, koos hij dan ook De Derby als onderwerp.

Het interessantste deel van dit boek is eigenlijk het hoofdstuk ‘Voetbal is oorlog’. Daarin neemt Menno Pot de lezer mee op een wereldreis langs de mooiste en beruchtste derby’s.

Old Firm
Natuurlijk mag daarbij niet Celtic-Glasgow Rangers ontbreken. Pot beschrijft hoe de katholieke Celtic-fans en de protestante Rangers-fans elkaar met bloederige strijdliederen de dood toewensten. En soms ook de daad bij het woord voegden.

In Liverpool bewijzen Everton en Liverpool FC dat het ook heel anders kan. Tijdens hun ‘Merseyside Derby’, die ook wel de ‘Friendly Derby’ wordt genoemd, zitten de fans van beide clubs gebroederlijk door elkaar op de tribunes.

Kant
Het hoofdstuk over de buitenlandse derby’s beslaat in dit boek 31 pagina’s. Dat hadden er van mij minstens 310 mogen zijn. Tijdens het lezen over de achtergronden van de oude vetes tussen deze clubs, krijgt de lezer vanzelf de neiging om een kant te kiezen. De beschreven wedstrijden zullen voortaan voor altijd een extra dimensie hebben.

Wanneer de lezer van dit boek in de toekomst ergens de uitslag van de ‘Superclasico’ leest, zal hij bijvoorbeeld spontaan opspringen en roepen: ‘Yes! De volkshelden uit La Boca hebben in La Bombonera die verdomde Millionarios verpletterend verslagen!’

Tegenstellingen
Bij veel beroemde buitenlandse derby’s liggen aan de basis van de rivaliteit tussen de supportersgroepen hele scherpe politieke, religieuze of sociaal-maatschappelijke tegenstellingen.

Voor de inwoners van de betreffende landen zijn deze tegenstellingen vaak de bron geweest van veel ellende -soms zelfs burgeroorlogen-, maar voor een schrijver over die derby’s zijn ze een bron voor geweldige verhalen.

Poldercultuur
Helaas was het niet de opdracht voor Menno Pot, om erg lang uit te wijden over de diepere achtergronden van buitenlandse derby’s. De serie waarin zijn boek verschijnt heet niet voor niets ‘De Nationale Voetbalbibliotheek’. De nadruk moest dus liggen op de Nederlandse derby’s.

En zoals Pot erkent: In de Nederlandse poldercultuur zijn erg diepgravende geschiedkundige en maatschappelijke oorzaken voor de rivaliteit tussen de fans van clubs vaak ver te zoeken. Vergeleken met de beroemde buitenlandse derby’s lijken de meeste polderderby’s gewoon ‘platte burenruzies’.

Burenruzies
Toch blijkt uit de sfeerreportages die Pot schreef over zijn bezoeken aan Nederlandse derby’s, dat bij zulke ‘platte burenruzies’ de emoties net zo hoog kunnen oplopen als tijdens een politieke of religieuze derby.

Kijk ook maar naar de beroemde rivaliteit tussen MVV en Fortuna Sittard, of tussen Haarlem en Telstar. Zelfs op het moment dat deze clubs failliet dreigen te gaan, is een fusie tussen deze rivalen voor de fanatieke fans ondenkbaar. Dan gaan ze nog liever eenzaam ten onder.

Tja. Gezien hun liefde voor De Derby is dat niet erg onlogisch. Wat de winst ook mag zijn van zo’n fusie, de fans weten in ieder geval zeker dat ze hierdoor voor altijd één ding zullen verliezen: De traditionele burenruzie die voor hen de belangrijkste wedstrijd ter wereld is.

Titel: De Derby
Auteur: Menno Pot
Reeks: De Nationale Voetbalbibliotheek
Uitgeverij: De Boekenmakers
Pagina’s: 176