Het is maar goed dat er in dit land nog wat provincialen wonen, anders had de tweede plaats van Nederland op de meest recente FIFA-ranglijst helemáál op een macabere grap geleken. Friezen en West-Friezen – weliswaar grotendeels geïmporteerd, maar toch – hielden vorige week in het UEFA Cup-toernooi nog iets overeind van de afgebladderde glorie van deze voetbalnatie. De schand-daad van Feyenoord in Roemenië, de totale weerloosheid van Willem II; ze werden enigszins vergoed door de aanvallende driften van Heerenveen en AZ.
Heerenveen had aan tien gekke minuten genoeg om Baník Ostrava terug naar Tsjechië te katapulteren. De AZ-spelers, onder Co Adriaanse en Louis van Gaal gehard in het gedweeë luisteren, deden precies wat hun trainer voorspelde. ‘Een vroege achterstand is niet zo’n probleem, want met 3-1 gaan we óók door’, sprak Van Gaal vooraf. Tegen Krylia Sovetov werd het dus 3-1.
Het wonder van Alkmaar komt niet uit het heerlijke heupwiegen van de dansende derwisj Shota Arveladze. Noch uit de voorzienigheid van schriftgeleerde Louis van Gaal. Het geheim van macht gaat schuil in De Alkmaarderhout, die bundel aangespoeld wrakhout die met lijm, touw en een enkele spijker is opgetuigd tot iets wat op een voetbalstadion moet lijken. Niet voor niets verloor AZ nog nooit een Europese thuiswedstrijd. Glasgow Rangers, Auxerre, Villarreal of Sporting Lissabon; welke miljoenenclub de mooie, internationale vedetten vorig seizoen ook vertegenwoordigden, geen van allen kwamen ze de cultuurshock te boven toen ze in aanraking kwamen met De Alkmaarderhout. Ze kwamen om glorieus te voetballen, het werd een persoonlijke survivaltocht. Ze waren neergedaald uit een tempel, ze vonden zichzelf terug in een tombe.
Nog steeds wordt er op de verjaardagfeestjes van Fernando Ricksen, Riquelme en Sporting-goalie Ricardo eerbiedig gezwegen als de mannen verhalen over hun barre reis naar de oudheid en de ontberingen die ze in Alkmaar meemaakten. Waar ze sponsors, pers en personeel zagen samenscholen in barakken. Waar ze op de tenen van hun kroko-leren schoentjes en met de broekspijpen omhoog de kleedkamers betraden. Waar foto’s met plakband aan de groezelige muren werden gehouden, waar de spelers moesten balanceren op houten bankjes en nota bene met elkaar moesten vechten om een plaats onder een van de twee douchestraaltjes. En waar ze, nog erger, hun zorgvuldig gecoiffeerde haren alleen konden laten drogen in de bulderende polderwind, omdat de stopcontacten ontbraken voor de meegebrachte föhn.
Dan wekt het geen verbazing dat Sporting vorig seizoen de UEFA smeekte niet naar Alkmaar verbannen te hoeven worden. Ze maakten echter één fout, die Portugezen. Ze hadden Amnesty International moeten inschakelen. De UEFA bekommert zich niet om mensen, Amnesty wel. Dat had zonder twijfel een lijvig rapport over schimmel op de bordkartonnen wanden van De Hout geproduceerd.
Dan wekt het evenmin verbazing dat zelfs de Russen uit Samara vorige week in Alkmaar hun comfortabele 5-3 zege in de thuiswedstrijd niet overeind konden houden. Ze waren al geslagen op het moment dat ze het mausoleum aan de Sportlaan werden ingejaagd. Ze hebben inmiddels in opperste verwarring hun grootouders gebeld met de mededeling dat het in de kampen van Siberië niet zo erg kan zijn geweest, want zíj hebben de hondenkennel van Alkmaar meegemaakt. En ze sloegen uit dankbaarheid een kruis dat ze niet pas in november tegen AZ moesten voetballen. Bij een beetje vorst zouden er dan vast ijskristallen uit de douche tuimelen.
Nog even en dan voetbalt ook AZ achter zo’n moderne gevel, vervuild met neonreclame en een bedrijfslogo. Tot die tijd duurt de nachtmerrie voor elke tegenstander voort. En heeft AZ dit seizoen een laatste, serieuze kans om de UEFA Cup te winnen. Het beschikt namelijk over het beste wapen in de mentale oorlogsvoering. Het beschikt over De Alkmaarderhout: pure intimidatie.